การประเมินความเสี่ยงภัยแผ่นดินไหวของอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กขนาดเตี้ยและสูงปานกลางโดยวิธีดัชนีชี้วัด

Abstract

อาคารในประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นระบบโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กที่มีผนังอิฐก่อ เมื่อเกิดแผ่นดินไหวการเคลื่อนตัวส่งผลทำให้เกิดแรงค้ำของผนังอิฐก่อกระทำกับเสาและคานที่อยู่รอบตัวผนังอิฐก่อทำให้เสาและคานได้รับแรงเฉือนที่มากขึ้นและอาจนำไปสู่การพังถล่มได้ เพื่อความปลอดภัยของตัวอาคารและผู้อยู่อาศัยการประเมินความเสี่ยงภัยของอาคารเนื่องจากแรงแผ่นดินไหวจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง งานวิจัยนี้ได้ศึกษาวิธีการประเมินความเสี่ยงภัยของอาคารอย่างรวดเร็วโดยวิธีการประเมินด้วยการสังเกตและวิธีการประเมินด้วยการสังเกตร่วมกับการคำนวณโครงสร้าง การประเมินดังกล่าวเป็นเพียงการประเมินเบื้องต้นเพื่อประกอบการตัดสินใจในการประเมินอาคารด้วยวิธีอย่างละเอียดต่อไปงานวิจัยนี้ทำการศึกษาวิธีการประเมินกับอาคารตัวอย่างที่พบเห็นได้ทั่วไปในประเทศไทย 4 ประเภท ได้แก่ อาคารเรียน อาคารสำนักงาน อาคารอยู่ อาศัยรวม และอาคารพาณิชย์ โดยกำหนดให้ตั้งอยู่ ณ อ.เมืองเชียงราย จ.เชียงราย อาคารแต่ละประเภทกำหนดให้มีรูปทรง 2 รูปแบบ คือ 1) อาคารที่มีรูปทรงไม่สม่ำเสมอ และ 2) อาคารที่มีรูปทรงสม่ำเสมอเนื่องจากผนังอิฐก่อ โดยผลการประเมินความเสี่ยงภัยของอาคารตัวอย่างจะทำการเปรียบเทียบกับผลวิเคราะห์โครงสร้างอาคารด้วยวิธีไฟไนต์เอลิเมนต์เพื่อตรวจสอบและปรับปรุงวิธีการประเมินให้เหมาะสมยิ่งขึ้น การศึกษาครั้งนี้พบว่าวิธีการประเมินอย่างรวดเร็วด้วยวิธีการของ FEMA154 (2015) กรมโยธาธิการและผังเมือง (2563) และ NCREE (2017) ให้ผลที่สอดคล้องกับผลการวิเคราะห์โครงสร้างอาคาร วิธีการของ NRC (1993) และ Ruggieri et al. (2020) ไม่สามารถเปรียบเทียบกับผลการวิเคราะห์โครงสร้างอาคารเนื่องจากมีปัจจัยจำนวนผู้เข้าใช้อาคารร่วมในการคำนวณ สำหรับวิธีการของTohoku University (2017) มีระดับความเสี่ยงที่จะได้รับความเสียหายที่สอดคล้องกับความน่าจะเป็นที่อาคารจะเกิดความเสียหายอย่างรุนแรงจากผลการวิเคราะห์โครงสร้างอาคาร อย่างไรก็ตามการประเมินด้วยวิธีของกรมโยธาธิการและผังเมือง (2563) มีความเข้มงวดเกินจำเป็นจึงเสนอว่าควรมีการปรับปรุงการให้คะแนนอาคาร

A large number of the buildings in Thailand are constructed using reinforced concrete structural systems with masonry walls. The behavior of masonry walls resembles bracing structures during earthquakes, resulting in heightened shear forces on the building’s columns and potentially leading to collapse. This research aimed to verify and develop suitable methods for seismic rapid assessment for checking pre- code buildings in Thailand. The sampled buildings were categorized into four prevalent types in Thailand: 1) school buildings, 2) office buildings, 3) apartment buildings, and 4) commercial buildings. These buildings were located in Mueang Chiang Rai district, Chiang Rai province. Each building was classified into two types: 1) regular-shaped buildings and 2) irregularly-shaped buildings due to masonry walls. The results of the building risk assessment were compared with the results of the building structure analysis using the finite element method to verify and enhance the suitability of the assessment. This study found that rapid assessment methods using FEMA154 (2015), DPT (2020), and NCREE (2017) methods corresponded with the results of building structural analysis. NRC’s (1993) and Ruggieri et al.’s (2020) methods could not be compared with the building structure analysis. Tohoku University's (2017) method identified a risk level of damage corresponding to the probability of the buildings that suffered severe damage based on the results of the building structure analysis. However, DPT’s (2020) assessment is more stringent than necessary. Consequently, it is recommended that building ratings should be improved.